[FOR GREEK TEXT SEE BELOW]

The portrait of Lord Frederick North, 5th Earl of Guilford (1766-1827), as well as the degree awarded to him by the University of Oxford in 1819, as part of the honoured person’s efforts to establish and organise the Ionian Academy, now adorn the Ionian University, after the acceptance by the Senate of the Academic Foundation of the donation of the President of the Rothschild Foundation, Lord Jacob Rothschild, and the President of the Corfu Heritage Foundation, Count Spiro Flamburiari.

The exhibits for the tribute to Guilford have been placed in the reception hall of the Rectorate of the Ionian University, on the ground floor of the Ionian Academy, from 4 April 2022.

The exhibits include an enlarged portrait of Guilford, founder of the Ionian Academy, incised by Pietro Mancion (1803-1888) around 1830, and the Degree of Doctor of Civil Law, awarded by the University of Oxford to Guilford as recognition of the British philhellene -although he declared himself a Hellene and not Philhellene- to establish the Ionian Academy, which officially took place on 29 May 1824.

According to the information officer of the Corfu Heritage Foundation, Dr Megakles Rogakos, the portrait is inspired by the bust of Guilford that the Corfiot sculptor Pavlos Prosalentis (1784-1837) crafted in marble and adorned the library of the Ionian Academy until its destruction in the bombing of Corfu by Luftwaffe, the German Air Force, on 13 September 1943.

The work of the archival mounting was overseen by the conservator of works of art Spyridoula Prifti, while the back of the degree is a donation of the Director of the Printshop Corfu Nikos Zabelis.

The degree is inscribed in the official Latin language and states the following: “The Chancellor, Masters and Scholars of the University of Oxford, all to whom the present Document shall come, everlasting greetings in the Lord. Since the most honourable Lord Frederick Earl of Guilford, Baron Guilford distinguished in rank, intellect and study of humane pursuits, has auspiciously enhanced the glory and honours of his ancestors, and has given exceptional service both to this university and, especially, to all Greek universities. And since he has been elevated to the highest office and dignity of the Chancellorship in the Academy established by his own counsels in the Ionian Islands, be it known that we, the Chancellor, Masters and Scholars, praying for all that is favourable and auspicious for him and for his Academy, adorning with our greatest honour the aforesaid man, being distinguished with such great and varied merits, appoint and announce this same most honourable Lord, Lord Frederick, Earl of Guildford, Baron Guildford, as a Doctor of Civil Law, and desire him to enjoy and rejoice in all rights and privileges of the doctorate. As evidence whereof we have affixed hereto the common Seal of the University of Oxford, used for this function. Announced in our Convocation House on the thirtieth of October 1819.” [Translation by Barnaby Taylor, MA MSt DPhil Oxford – Faculty of Classics – University of Oxford]

Lord Frederick North, 5th Earl of Guilford (1766-1827) – British classicist scholar and collector of rare books and manuscripts; son of the 2nd Earl of Guilford; first British governor of Ceylon 1798-1805; and founder of the Ionian Academy, Corfu, 1824 – was a great philhellene, known above all for his philhellenic activity, especially during his life in the British protectorate of the United States of the Ionian Islands (1815-1827). In spite of the fact that the Ionian Academy was short-lived and eclipsed by the Union in 1864, it was the first Greek academic institution of modern times and forerunner of the University of Athens. Guilford promoted not just classical Greek culture but helped establish modern Greek as a language of education. His fascination with all things Greek had led him, earlier in life, to become a member of the Orthodox Church, secretly, at the instigation of Georgios Prosalentis. The Megas Protopapas Dimitrios Petrettinis (1722-1795) baptised Guilford in the Orthodox faith in the Petrettinis House, at 10 Kapodistriou Street, on 23 January 1791, at the age of 25, giving him the name “Dimitrios”. He later became a member of the British House of Commons and the first British governor of Ceylon, before becoming involved in his Ionian project.

The unveiling of the portrait of Lord Guilford and the degree awarded to him by the University of Oxford in 1819 took place at a special event to be held at the Rectorate of the Ionian University on Saturday, 7 May 2022.

§

The Donation of Guilford’s Portrait and Degree at the Ionian University

By Megakles Rogakos, MA MA PhD

At the Corfu Reading Society, the visitor discerns with respect the portrait of Guilford. A small and rare engraving of a great and unique personality – the English aristocrat and politician, who put into effect his vision to establish the first Greek university. It is exhibited centrally in the Reading Hall and – for those who know about him – it notionally dominates the whole room and potentially beyond it. Its creator is largely unknown – a Pietro Mancion (1803-1888), born in Ragusa and active in Rome. It is a portrait of Guilford based on the famous marble bust of 1827, the year of his death, by Pavlos Prosalentis (1784-1837). This important sculpture adorned the staircase of the Academy library until it was destroyed in the bombing of Corfu in 1943, which was a tragedy comparable to the infamous Guernica. The marble fragments of the bust are probably buried in the foundations of the building that currently serves as the University’s Rectorate. This particular engraving is important because it captures the lost bust rather with photographic fidelity.

Guilford looks out with the prestige of the Archon / Rector and is anciently dressed as a Doctor of Law, to a design by Prosalentis himself. According to a description in a letter to his sister Anne, written at Otranto on 1 June 1824, he is wearing a white tunic and a purple robe that a golden flower-shaped buckle props on his shoulder. A distinct accessory is the ancient means of keeping the rich lateral hair of his head fixed. He writes characteristically: “However, instead of Odysseus’ hat, I wore around my head a narrow black velvet ribbon embroidered on the front with gold laurel leaves and a golden owl” (British Library, Add. MS 61983, p. 129). This phrase on the one hand betrays his acquaintance with Homer. On the other hand, it refers to the central position of the owl, the bird of prey that successfully hunts even in deep darkness, as an emblem of the Ionian Academy’s aim to throw in the darkness of ignorance the light of wisdom. The coat of arms of the University in perpetuity shows the owl that stands upright on a laurel branch. As is well known, Guilford always wore the ring with the Athenian owl donated to him by the Philomuse Society of Athens since his election as its President in 1814.

The creation of the original engraving is so rich in visual information that it permitted its enlargement approximately to the size of the bust, with a height of 90 cm, as its copy, also of 1827, made by Ioannis Kalosgouros (1794-1878) and kept in National Gallery in Athens, preserves. With the kind sponsorship of the Corfu Heritage Foundation, the presence of the bust in the Rectorate is restored.

The portrait is accompanied by the Doctorate of Law awarded to Guilford by the University of Oxford on 30 October 1819 – a manuscript on vellum with tasselled ribbon supporting the wax seal of the university within a George III silver-gilt oval box by William Bateman, London. The cover is finely engraved with the coat of arms of the university, flanked by a doctoral cap. The parchment also mentions the most important reason for the graduate’s honour – his care to establish the Academy in the Ionian Islands, which was to take place five years later (1824).

Guilford deserves the highest honour. He loved Greece and the Greeks more than any other Greek. He enjoyed the support of the Greek revolutionaries who saw the founding of the Academy as part of the reconstruction of the nation and the regeneration of Greece. In his vision and work, of course, he had the support of Ioannis Kapodistrias. Guilford’s relationship with the Ionian University is renewed with this donation. The praise for the due honour goes to the Rector, Professor Andreas Floros. Thanks for the important donation to the President of the Rothschild Foundation, Lord Jacob Rothschild and to the President of the Corfu Heritage Foundation, Count Spiro Flamburiari. Greetings to the British Ambassador, Mr Matthew Lodz, who guarantees the perpetuity of Anglo-Hellenic friendship.

Corfu, 7 May 2022

§

Το Ιόνιο Πανεπιστήμιο τιμά τον Γκίλφορντ

Η προσωπογραφία του Λόρδου Φρέντερικ Νορθ, 5ου Κόμη του Γκίλφορντ (1766-1827), καθώς και το πτυχίο που του απένειμε το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το 1819, στο πλαίσιο των προσπαθειών του τιμωμένου για ίδρυση και οργάνωση της Ιονίου Ακαδημίας, κοσμούν πλέον το Ιόνιο Πανεπιστήμιο μετά την αποδοχή από τη Σύγκλητο του Ακαδημαϊκού Ιδρύματος της δωρεάς του Προέδρου του Ιδρύματος Ρόθτσαϊλντ, Λόρδου Τζέικομπ Ρόθτσαϊλντ, και του Προέδρου του Ιδρύματος Κερκυραϊκής Κληρονομιάς, Κόμη Σπύρου Φλαμπουριάρη.

Τα εκθέματα για το αφιέρωμα στον Γκίλφορντ, έχουν τοποθετηθεί στην αίθουσα υποδοχής της Πρυτανείας του Ιονίου Πανεπιστημίου, στο ισόγειο της Ιονίου Ακαδημίας, από τις 4 Απριλίου 2022.

Πρόκειται για μία μεγεθυμένη προσωπογραφία του Γκίλφορντ, ιδρυτή της Ιονίου Ακαδημίας, που χάραξε ο Πιέτρο Μανθιόν (1803-1888) περίπου το 1830, και για το Πτυχίο Διδάκτορα Aστικού Δικαίου, που το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης απένειμε στον Γκύλφορντ το 1819, ως αναγνώριση των προσπαθειών του Βρετανού φιλέλληνα -μολονότι ο ίδιος δήλωνε Έλλην και όχι Φιλέλλην- να ιδρύσει την Ιόνιο Ακαδημία, γεγονός που επισήμως έλαβε χώρα την 29η Μαΐου 1824.

Όπως αναφέρει ο υπεύθυνος επικοινωνίας του Ιδρύματος Κερκυραϊκής Κληρονομιάς, Δρ Μεγακλής Ρογκάκος, η προσωπογραφία είναι εμπνευσμένη από την προτομή του Γκίλφορντ που φιλοτέχνησε σε μάρμαρο ο Κερκυραίος γλύπτης Παύλος Προσαλέντης (1784-1837) και κοσμούσε τη Βιβλιοθήκη της Ιονίου Ακαδημίας μέχρι την καταστροφή της κατά τον βομβαρδισμό της Κερκύρας από τη Λουφτβάφε, τη γερμανική πολεμική αεροπορία, στις 13 Σεπτεμβρίου 1943.

Το έργο της αρχειακής ανάρτησης φρόντισε η συντηρήτρια έργων τέχνης Σπυριδούλα Πρίφτη, ενώ η πλάτη που υποδέχτηκε το πτυχίο είναι δωρεά του Διευθυντή του Τυπογραφείου Κερκύρας Νίκου Ζαμπέλη.

Το πτυχίο αναγράφεται στην επίσημη λατινική γλώσσα και αναφέρει τα εξής: «Ὁ Καγκελάριος, οἱ Διδάσκαλοι καὶ Μελετητὲς τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Ὀξφόρδης στοὺς ὁποίους θὰ φθάσει τὸ παρόν Ἔγγραφο, αἰώνιοι χαιρετισμοὶ ἐν Κυρίῳ. Ἐφόσον ὁ πλέον ἀξιότιμος Λόρδος Φρέντερικ Κόμης τοῦ Γκίλφορντ, Βαρόνος Γκίλφορντ, διακεκριμένος σὲ βαθμό, διάνοια καὶ μελέτη ἀνθρωπιστικῶν ἀναζητήσεων, ἔχει αἰσίως ἀνυψώσει τὴ δόξα καὶ τὶς τιμές τῶν προγόνων του, καὶ ἔχει προσφέρει ἐξαιρετικὲς ὑπηρεσίες τόσο σὲ αὐτὸ τὸ πανεπιστήμιο ὅσο καί, ἰδίως, σὲ ὅλα τὰ ἑλληνικὰ πανεπιστήμια καὶ ἀφοῦ ἀνῆλθε στὸ ὑψηλότερο ἀξίωμα καὶ τίτλο τῆς Καγκελαρίας στὴν Ἀκαδημία ποὺ ἱδρύθηκε ἀπὸ τὶς δικές του φροντίδες στὶς Ἰόνιες Νήσους. Ἂς γίνει γνωστὸ ὅτι ἐμεῖς, ὁ Καγκελάριος, οἱ Διδάσκαλοι καὶ Μελετητές, προσευχόμενοι γιὰ ὅ,τι εἶναι εὐνοϊκὸ καὶ αἴσιο γιὰ αὐτὸν καὶ γιὰ τὴν Ἀκαδημία του, κοσμώντας μὲ τὴ μεγαλύτερη τιμή μας τὸν προαναφερθέντα ἄνδρα, ποὺ διακρίνεται γιὰ τόσο μεγάλα καὶ ποικίλα πλεονεκτήματα, διορίζουμε καὶ ἀνακηρύσσουμε αὐτὸν τὸν πιὸ ἀξιότιμο Λόρδο, Λόρδο Φρέντερικ, Κόμη τοῦ Γκίλφορντ, Βαρόνο Γκίλφορντ, ὡς Δόκτορα Ἀστικοῦ Δικαίου, καὶ τὸν θέλουμε νὰ ἀπολαμβάνει καὶ νὰ χαίρει ὃλων τῶν δικαιωμάτων καὶ τῶν προνομίων τοῦ διδακτορικοῦ αὐτοῦ τίτλου. Ὡς ἀπόδειξη τοῦ ὡς ἄνω ἐπισυνάπτουμε ἐδῶ τὴν κοινὴ Σφραγίδα τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Ὀξφόρδης, ποὺ ἐπικυρώνει αὐτὀ τὸ ἀξίωμα. Ἀνακοινώθηκε στὴν Σύγκλητο τὴν 30ὴ Ὀκτωβρίου 1819.» [Μετάφραση Μεγακλή Ρογκάκου, MA MA PhD – Πανεπιστήμιο του Έσσεξ – Φιλοσοφία & Ιστορία της Τέχνης]

Ο Λόρδος Φρέντερικ Νορθ, 5ος Κόμης του Γκίλφορντ (1766-1827) –βρετανός κλασικιστής μελετητής και συλλέκτης σπανίων βιβλίων και χειρογράφων· υιός του 2ου Κόμη του Γκίλφορντ· πρώτος Bρετανός κυβερνήτης της Κεϋλάνης την περίοδο 1798-1805 και ιδρυτής της Ιονίου Ακαδημίας στην Κέρκυρα το 1824– υπήρξε μέγιστος φιλέλληνας, γνωστός για τη φιλελληνική δράση του, κυρίως κατά τη διάρκεια της ζωής του στη βρετανική προστασία του Ενωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων (1815-1827). Παρά το γεγονός ότι η Ιόνιος Ακαδημία ήταν βραχύβια και εκλείφθηκε με την Ένωση το 1864, ήταν το πρώτο ελληνικό ακαδημαϊκό ίδρυμα της νέας εποχής και πρόδρομος του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο Γκίλφορντ προώθησε όχι μόνο τον κλασικό ελληνικό πολιτισμό, αλλά βοήθησε να καθιερωθεί η νέα ελληνική ως γλώσσα εκπαίδευσης. Ο ζήλος του για ο,τιδήποτε ελληνικό τον είχε οδηγήσει, ενωρίτερα στη ζωή του, να γίνει μέλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας κρυφά, με προτοροπή του Γεωργίου Προσαλέντη. Ο Μέγας Πρωτόπαπας Δημήτριος Πετρεττίνης (1722-1795) βάπτισε τον Γκίλφορντ στην Ορθόδοξη πίστη στην Οικία Πετρεττίνη, επί της Οδού Καποδιστρίου 10, τη νύχτα της 23ης Ιανουαρίου 1791, σε ηλικία 25 ετών, δίδοντάς του το όνομα «Δημήτριος». Αργότερα έγινε βουλευτής της βρετανικής Βουλής των Κοινοτήτων και πρώτος Βρετανός κυβερνήτης της Κεϋλάνης, προτού εμπλακεί στο Ιόνιο εγχείρημά του.

Τα αποκαλυπτήρια της προσωπογραφίας του Λόρδου Γκίλφορντ και του πτυχίου που του απένειμε το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το 1819 πραγματοποιήθηκαν σε ειδική εκδήλωση που έλαβε χώρα στην Πρυτανεία του Ιονίου Πανεπιστημίου το Σάββατο, 7 Μαΐου 2022.

§

Η Δωρεά της Προσωπογραφίας και του Πτυχίου του Γκίλφορντ στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο

Του Μεγακλή Ρογκάκου, MA MA PhD

Στην Αναγνωστική Εταιρία Κερκύρας, ο επισκέπτης διακρίνει με σεβασμό την προσωπογραφία του Γκίλφορντ. Ένα μικρό και σπάνιο χαρακτικό μίας τεράστιας και μοναδικής προσωπικότητας – του Άγγλου αριστοκράτη και πολιτικού, που έκανε πράξη το όραμά του να ιδρύσει το πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο. Εκτίθεται κεντρικά στην Αίθουσα του Αναγνωστηρίου και –για αυτούς που τον γνωρίζουν– δεσπόζει νοητά σε όλη την αίθουσα και δυνητικά πέρα από αυτήν. Ο δημιουργός της είναι εν πολλοίς άγνωστος – ένας Πιέτρο Μανθιόν (1803-1888), γεννημένος στην Ραγούσα και ενεργός στη Ρώμη. Είναι μία προσωπογραφία του Γκίλφορντ που φιλοτεχνήθηκε με βάση την περίφημη μαρμάρινη προτομή του 1827, έτος του θανάτου του, από τον Παύλο Προσαλέντη (1784-1837). Αυτό το σημαντικό γλυπτό κοσμούσε το κλιμακοστάσιο της βιβλιοθήκης της Ακαδημίας μέχρι που καταστράφηκε στον βομβαρδισμό της Κερκύρας το 1943, που ήταν τραγωδία ανάλογη της διαβόητης Γκερνίκα. Τα μαρμάρινα θραύσματα της προτομής είναι μάλλον θαμμένα στα θεμέλια του κτιρίου που επί του παρόντος λειτουργεί ως Πρυτανεία του Πανεπιστημίου. Το συγκεκριμένο χαρακτικό έχει σημασία διότι καταγράφει μάλλον με φωτογραφική πιστότητα τη χαμένη προτομή.

Ο Γκίλφορντ κοιτάζει μακριά με το κύρος του Άρχοντα / Πρύτανη και είναι ενδεδυμένος αρχαιοπρεπώς ως διδάκτορας της Νομικής, σε σχέδιο του ίδιου του Προσαλέντη. Σύμφωνα με περιγραφή σε επιστολή του προς την αδελφή του Ανν, γραμμένη από το Οτράντο την 1η Ιουνίου 1824, φορά κατάσαρκα λευκό χιτώνα και από επάνω φέρει πορφυρό ιμάτιο που συγκρατεί στον ώμο μία χρυσή ανθόμορφη πόρπη. Ένα διακριτό εξάρτημα είναι ο αρχαιοπρεπής τρόπος που διατηρεί σταθερή την πλούσια πλευρική κόμη της κεφαλής του. Γράφει χαρακτηριστικά: «Ωστόσο, αντί για τη σκούφια του Οδυσσέα, έφερα γύρω από την κεφαλή μου μία στενή μαύρη βελούδινη ταινία κεντημένη στο εμπρόσθιο μέρος με χρυσά φύλλα δάφνης και μία χρυσή γλαυκή» (British Library, Add. MS 61983, p. 129). Αυτή η φράση αφενός προδίδει τη εξοικείωσή του με τον Όμηρο. Αφετέρου αναφέρεται στην κεντρική θέση που είχει η γλαυκή, το αρπακτικό πτηνό που κυνηγά επιτυχώς ακόμη και στο βαθύ σκοτάδι, ως έμβλημα του στόχου της Ιονίου Ακαδημίας να ρίξει στο σκοτάδι της άγνοιας το φως της σοφίας. Το οικόσημο του Πανεπιστημίου στο διηνεκές παρουσιάζει τη γλαυκή να στέκεται όρθια σε έναν κλάδο δάφνης. Ως γνωστόν, ο Γκίλφορντ έφερε πάντα επάνω του το δαχτυλίδι με την αθηναϊκή γλαύκα που του δώρισε η Φιλόμουσος Εταιρεία των Αθηνών από εκλογής του ως Προέδρου της το 1814.

Το πλάσιμο του γνησίου χαρακτικού είναι τόσο πλούσιο σε εικαστική πληροφορία που επέτρεψε τη μεγέθυνσή του περίπου στο μέγεθος της προτομής, με ύψος 90 εκατοστά, όπως διασώζει το αντίγραφό της, επίσης του 1827, που φιλοτέχνησε ο Ιωάννης Καλοσγούρος (1794-1878) και φυλάσσεται στην Εθνική Πινακοθήκη στην Αθήνα. Με την ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Κερκυραϊκής Κληρονομιάς αποκαθίσταται η παρουσία της προτομής στην Πρυτανεία.

Την προσωπογραφία συνοδεύει το Πτυχίο του Διδάκτορα της Νομικής που απένειμε στον Γκίλφορντ το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στις 30 Οκτωβρίου 1819. Χειρόγραφο σε περγαμηνή με κορδέλα και φούντα που υποστηρίζει τη κήρινη σφραγίδα του πανεπιστημίου μέσα σε επίχρυσο αργυρό οβάλ κυτίο από τον Γουίλιαμ Μπέητμαν, Λονδίνο. Το κάλυμμα του κυτίου είναι χαραγμένο με το οικόσημο του πανεπιστημίου, περικαλυμμένο από μία διδακτορική κάπα. Στην περγαμηνή μνημονεύεται και ο σημαντικότερος λόγος της τιμής που αρμόζει στον πτυχιούχο – η φροντίδα του να ιδρύσει την Ακαδημία στις Ιόνιες Νήσους, που έμελε να γίνει γεγονός πέντε έτη αργότερα (1824).

Στον Γκίλφορντ αρμόζει η υψίστη τιμή. Αγάπησε την Ελλάδα και τους Έλληνες περισσότερο από οποιονδήποτε φιλέλληνα. Έχαιρε της υποστήριξης των επαναστατημένων Ελλήνων που είδαν την ίδρυση της Ακαδημίας ως μέρος της ανασυγκρότησης του γένους και της παλλιγγενεσίας της Ελλάδας. Στο όραμα και στο έργο του είχε φυσικά και την υποστήριξη του Ιωάννη Καποδίστρια. Η σχέση του Γκίλφορντ με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο ανανεώνεται με την παρούσα δωρεά. Τα εύσημα για την οφειλόμενη τιμή στον Πρύτανη, Καθηγητή Ανδρέα Φλώρο. Ευχαριστίες για τη σημαντική δωρεά στον Πρόεδρο του Ιδρύματος Ρόθτσαϊλντ, Λόρδο Τζέικομπ Ρόθτσαϊλντ και στον Πρόεδρο του Ιδρύματος Κερκυραϊκής Κληρονομιάς, Κόμη Σπύρο Φλαμπουριάρη. Χαιρετισμούς και στο Βρετανό Πρέσβη, Κύριο Μάθιου Λοτζ, που εγγυάται το διηνεκές της ελληνοαγγλικής φιλίας.

Κέρκυρα, 7 Μαΐου 2022